Conferentie over Georges Lemaître (27/11/17)

Op maandag 27 november hebben we professor Christoffel Waelkens verwelkomd voor een lezing over het begin van het heelal en de figuur van Georges Lemaître.

Professor Waelkens doet onderzoek naar de structuur en de evolutie van sterren, en is lang diensthoofd geweest van de afdeling sterrenkunde van het departement fysica aan de KU Leuven. Tijdens zijn lezing gaf hij ons een kort overzicht van de geschiedenis van ons heelal. Hij besprak ook de rol die Georges Lemaître, vader van de oerknaltheorie, gespeeld heeft in de ontwikkeling van onze opvattingen over het ontstaan van het heelal.

Lezing “The Power of Christian Marriage” (13/11/17)

Op maandag 13 november heeft professor Justin M. Anderson, uit Seton Hall University, een lezing gehouden in het Engels met als titel “The Power of Body Language and Christian Marriage”.

Professor Anderson doctoreerde aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte, KU Leuven, en verricht tegenwoordig onderzoek in de moraaltheologie. Tijdens zijn uiteenzetting besprak hij grondig de christelijke visie op het huwelijk.

Conferentie over de presidentsverkiezingen in de VS (15/5/17)

Op maandag 15 mei kwam professor Bart Kerremans een lezing geven onder de titel “Donald Trump: van atypische kandidaat tot atypische president”.

Professor Kerremans, decaan van de faculteit sociale wetenschappen van de KU Leuven, besprak eerst de factoren die hebben meegespeeld in Trump’s verkiezing tot president, met in eerste orde aandacht voor de kenmerken van de kiezers waaraan hij zijn overwinning te danken heeft. Daarna gaf hij een toelichting over het beleid dat we van deze nieuwe Amerikaanse president mogen verwachten op binnen- en buitenlands vlak.

Think tank Arenberg

Elke maandag avond vindt een voordracht plaats onder het motto: “Durf nadenken”

De bedoeling is filosofische, ethische, culturele en godsdienstige vraagstukken te bespreken.

Hieronder de thema’s die al aan bod zijn gekomen:

Academiejaar 2017-2018

2/10/2017: Studietechnieken

9/10/2017: Wat is het Opus Dei?

16/10/2017: Gender theory

23/10/2017: Is de mens alleen materie?

30/10/2017: Eten verspilling

6/11/2017: Bioethiek

4/12/2017: Uitstel gedrag

Academiejaar 2016-2017

3/10/2016: Wat is het Opus Dei?

10/10/2016: Transhumanisme

17/10/2016: Evolutieleer en geloof

14/11/2016: Over de Islam

28/11/2016: Hulpprojecten van Actec in ontwikkelingslanden

27/2/2017: Christenvervolging in de wereld

6/3/2017: Euthanasie

13/3/2017: Hyperconectiviteit

20/3/2017: De fine tuning van ons heelal

27/3/2017: De historiciteit van Jezus van Nazareth

Academiejaar 2015-2016

5/10/2015: Immigratie

12/10/2015: De tien geboden

19/10/2015: Eugenetica

9/11/2015: Religies en geweld

16/11/2015: Wereldjongerendagen in Krakau

7/12/2015: Historiciteit van Christus

15/02/2016: De kerk en seks

22/02/2016: Trouwen of samenwonen

7/3/2016: Transhumanisme

25/4/2016: Het levenseinde: is euthanasie nodig?

Academiejaar 2014-2015

29/9/2014: Is er louter materie ?

6/10/2014: Liefde en gevoelens

13/10/2014: Wat is vrijheid ?

3/11/2014: Het Opus Dei

10/11/2014: Gender Theory

24/11/2014: Kerk en wetenschap

1/12/2014: Is het redelijk te geloven

9/12/2014: De zin van de menselijke seksualiteit

16/02/2015: Bijdrage van het Christendom aan de beschaving

23/02/2015: De kruistochten

2/03/2015: Pius XII en de Joden

9/03/2015: Ecologie

16/03/2015: Zijn wonderen echt mogelijk?

27/04/2015: Het begin van het leven

12/05/2015: De kardinale deugden

Academiejaar 2013-2014

7 oktober 2013: Een kritische blik op het rationalisme

14 oktober 2013: Waarom in God geloven anno 2013?

4 november 2013: De universitaire geest volgens J.H. Newman

18 november 2013: Evolutieleer en geloof

2 december 2013: De beeldspraak van de Bijbel

18 februari 2014: Katholieke Kerk en seksualiteit

3 maart 2014: Is euthanasie aanvaardbaar?

Academiejaar 2012-2013

8 oktober 2012: Wat zegt de wetenschap over God?

15 oktober 2012: De fine-tuning

22 oktober 2012: Aids en condooms, de polemiek rond woorden van de Paus

29 oktober 2012: Wie is Christus? Historiciteit en goddelijkheid

12 november 2012: Is de Bijbel betrouwbaar?

19 november 2012: Draagmoederschap: ethische en juridische aspecten

18 februari 2013: Wat is waarheid? (door Michael Bauwens, doctorandus in de filosofie)

25 februari 2013: Fjodor Dostojevski: leven en werk

4 maart 2013: The Middle Ages: a Dark Time? (door Prof. Andrea Robiglio)

25 maart 2013: Ecologie en christendom: vijanden of bondgenoten?

15 april 2013: De zin van het lijden

Academiejaar 2011-2012

3 oktober 2011: Het bestaan van God

10 oktober 2011: Geloof en rede

17 oktober 2011: Franz Liszt

24 oktober 2011: Het probleem van het kwaad

7 november 2011: Wat is vrijheid?

14 november 2011: Is liefde louter een gevoel?

29 november 2011: Liefde en seksualiteit

5 december 2011: Gendertheorie

12 december 2011: Wat is het geluk?

20 februari 2012: Natuurlijke geboorteregeling

5 maart 2012: Islam en christendom, éénzelfde God?

12 maart 2012: Scheppingsverhaal en evolutieleer, onverenigbaar?

26 maart 2012: De betekenis van Pasen

Conferentie over Thomas More (5/12/16)

Op 15 december kwam Maarten Vermeir naar Arenberg voor een voordracht in het kader van het “Thomas More-jaar” in Leuven. Hij is een specialist van het politiek denken van Erasmus en behaalde o.a. een Master in de geschiedenis van de Middeleeuwen en de Renaissance aan de KU-Leuven.

Dit jaar viert Leuven de 500ste verjaardag van de publicatie van Utopia van Thomas More in een uitgeverij van onze studentenstad. In dit kader wouden wij graag een specialist van die tijd aan het woord laten. Maarten Vermeir heeft een heel boeiend verhaal gebracht over de context van het ontstaan van het boekje, door ons o.a. uitvoerig te spreken over het hertogdom Brabant en de invloed van Erasmus in de politiek van de Lage Landen. Onze gastspreker sprak over de hechte vriendschap die verschillende humanisten van de tijd verbond: Erasmus, More, Gillis, enz. Na het historische en politieke kader geschetst te hebben ging hij dieper in op de structuur en de betekenis van Utopia en gaf aan het publiek enkele sleutels om het werk te begrijpen.

Na de voordracht werden er nog enkele vragen gesteld. Deze boeiende uiteenzetting was in ieder geval het beste voorproefje om de tentoonstelling over Thomas More en Utopia in Museum M en in de centrale bibliotheek te gaan bezoeken!

Conferentie: Professor, wat doet u eigenlijk? (3/11/16)

Op maandag 3 november hadden wij de eer om Prof. Laurent Waelkens (hoogleraar Romeins Recht, KU-Leuven) bij ons te verwelkomen voor een gespreksavond over de verschillende taken en uitdagingen voor professoren aan de universiteit.

Hij wees op de grote verantwoordelijkheid van de docent ten opzichte van zijn studenten: alles wat hij onderwijst moet kloppen! Vandaar de absolute noodzaak om continu aan wetenschappelijk onderzoek te doen om altijd up-to-date te zijn. Dat onderzoek maakt twee derde van zijn activiteit uit. Alles wat je bijleert moet je ook inpassen in je colleges zodat de studenten er iets aan hebben.

Prof. Waelkens gaf enkele voorbeelden uit zijn eigen ervaring als hoogleraar in de rechten. Hij benadrukte hoe belangrijk het is om de geschiedenis van het recht goed te kennen om de huidige situatie van de wereld goed in te schatten en mogelijke conflicten te voorkomen of op te lossen. Hij zei dat de droom van iedere jurist is “ooit een oorlog te vermijden”.

Prof. Waelkens sprak ook over het belang van goede contacten te onderhouden met de collega’s door deel te nemen aan congressen en studiedagen of bij te dragen aan wetenschappelijke tijdschriften. Het begeleiden van masterproeven en doctoraten is eveneens een bron van verrijking voor de professoren.

Ten slotte moet een hoogleraar ervoor zorgen dat hij boeiend zijn vak geeft door de “captatio benevolentiae” goed te verzorgen. Dat was zeker het geval tijdens deze gespreksavond in Arenberg!

Een oogarts in Rwanda (20/3/13)

Stefan De Smedt is oogarts in Mechelen. Na zijn studie oogheelkunde vertrok hij in 2002 met zijn vrouw en twee kinderen naar Rwanda, om in opdracht van de Christelijke BlindenMissie (CBM) de oftalmologieafdeling van een plaatselijk ziekenhuis te runnen. Uiteindelijk bleven ze zes jaar in het Kabgayi-ziekenhuis en twee extra kinderen werden ook tijdens hun verblijf geboren.

Stefan heeft zich beziggehouden met de uitbouw van de afdeling oogheelkunde en opereerde jaarlijks gemiddeld zo’n 1200 personen, waarvan 150 bij kinderen. Zo liet hij blinde mensen opnieuw zien. Aan de hand van een mooie PowerPoint presentatie maakte hij duidelijk hoe groot het aantal blinden en slechtzienden is in een arm continent als Afrika en hoe dringend er iets aan moest gebeuren. Hij vertelde ons ontroerende verhalen van grootmoeders die voor het eerst hun kleinkinderen konden zien en van kinderen die na de oogoperatie opnieuw normaal konden leren en spelen. Hij sprak ook over de dagdagelijkse moeilijkheden als arts en voor het gezin in een land waar de infrastructuur nog veel te wensen overlaat. Maar het ging gepaard met ook veel vreugde en voldoening dankzij de gastvrijheid en de dankbaarheid van de inwoners!

Van universitaire spin-off tot BEL 20 bedrijf (12/11/12)

Gespreksavond met Chris Buyse, CFO van ThromboGenics

ThromboGenics is een bio-farmaceutisch bedrijf dat zich toelegt op de ontwikkeling van innovatieve geneesmiddelen voor de behandeling van oogaan-doeningen. In maart 2012 is ThromboGenics een strategische samenwerking aangegaan met Alcon (Novartis) voor de commercialisering van zijn hoofdproduct ocriplasmine buiten de Verenigde Staten. Het Leuvense biotechbedrijf hoopt binnenkort zijn intrede in de BEL 20 te kunnen doen. Op 18 oktober kreeg de onderneming de goedkeuring van de FDA om hun geneesmiddel ook op de Amerikaanse markt te verkopen, wat vanaf 14 januari 2013 zal gebeuren. Zo komt er een nieuwe fase voor ThromboGenics, met het commercialiseren van zijn product.

Chris Buyse werd in juni 2012 tot “CFO of the Year” uitgeroepen door het zakentijdschrift Trends. Tijdens een boeiende presentatie heeft hij ons de snelle groei van zijn bedrijf uit de doeken gedaan. Hij legde o.a. uit waarom een beursintroductie onontbeerlijk was, hoe de aandeelhouders-structuur eruit ziet, wat de verplichtingen zijn van een beursgenoteerde onderneming en wat zijn taken zijn als CFO. Hij legde de nadruk op het belang van transparantie in de contacten met de stakeholders (door “overpromising” te vermijden) en met de media.

Na de voordracht heeft onze gastspreker nog verschillende vragen beantwoord en de avond werd beëindigd met een pintje om wat na te praten.

Website Thrombogenics

Colloquium: Naar een emancipatie van het lichaam? (14/4/12)

Op zaterdag 14 april organiseerde Forum Arenberg de zevende editie van zijn jaarlijkse colloquium in de Campusbibliotheek Arenberg, in Leuven. Het thema van dit jaar, “Naar een emancipatie van het lichaam?”, trok een 60-tal deelnemers aan die naar de lezingen van twee boeiende sprekers kwamen luisteren.

Het programma begon met een voordracht van Prof. Stefan van Aken, docent theologie van het lichaam en seksuele moraal voor het bisdom Haarlem-Amsterdam. De titel van zijn uiteenzetting luidde: “Het verschil tussen man en vrouw als antropologisch uitgangspunt.” Hij steunde zijn betoog op het onderricht van Johannes Paulus II in zijn boek “Man and Woman He Created Them”, waar hij de objectieve en subjectieve dimensies van seksualiteit tracht te integreren.

Prof. van Aken nam het scheppingsverhaal in Genesis als leidraad om de christelijke visie op de mens stap voor stap uit de doeken te doen. Daarbij legde hij de nadruk op drie substantiële ervaringen: het oorspronkelijk alleen-zijn, de oorspronkelijke gemeenschap en de oorspronkelijke naaktheid. Eerst was Adam (“de mens”) alleen en ontdekte zijn bijzondere positie in de schepping door de unieke, onherhaalbare relatie die hij onderhield met God, zijn liefdevolle Schepper, die hem “naar zijn beeld en gelijkenis” had gemaakt. De mens is immers het enige schepsel dat in staat is tot zelfreflectie en dat over een vrije wil beschikt. Het is door zijn lichaam dat de mens ontdekt dat hij anders is dan de dieren.

De mens beseft ook dat hij niet voor zichzelf is gemaakt maar dat hij zichzelf verwezenlijkt door in relatie te treden met anderen. Zo ontstaat de “oorspronkelijke gemeenschap”, die ook een gevolg is van de gelijkenis met de Schepper, die in zichzelf relatie tussen verschillende Personen is. Met de schepping van de vrouw is de mens pas compleet een beeld van God en ontdekt hij zijn eigen identiteit in de dualiteit. De seksualiteit is een afbeelding van de eenheid tussen de goddelijke Personen. De authentieke beleving van de menselijke seksualiteit, waarbij zowel het lichaam als de geest betrokken zijn, heeft dezelfde kenmerken als Gods liefde voor de mensen: trouw, totale zelfgave, onvoorwaardelijkheid en vruchtbaarheid.

De derde oorspronkelijke ervaring die men in het scheppingsverhaal kan onderkennen is de naaktheid zonder schaamte. De spreker interpreteerde deze als de capaciteit van Adam om met de ogen van God naar Eva te kijken. Na de zondeval wordt de schaamte de uiting van het verlies van deze reine blik op de ander. Tegelijk heeft ze een positief effect doordat zij laat zien dat wij ons niet willen laten behandelen als een ding.

Deze oorspronkelijke ervaringen werden tenietgedaan door de zondeval, met een drievoudige breuk: tussen God en de mens, tussen man en vrouw en tussen geest en lichaam. Tot slot maakte hij erop attent dat sommige hedendaagse filosofische stromingen deze breuken niet beschouwen als een aantasting van de menselijke natuur maar in tegendeel als basis van onze psyche. Nietzsche, Freud en de aanhangers van de ideologie van de gender bouwen juist hun antropologie op deze breuken om een mensbeeld te ontwikkelen dat in totale tegenspraak is met de christelijke visie van verbondenheid met de Schepper, tussen man en vrouw en tussen geest en lichaam.

Onze tweede gastspreker was Mevrouw Marguerite Peeters, algemeen directeur van de “Institute for Intercultural Dialogue Dynamics”. Als journaliste volgde ze op de voet alle grote conferenties die door de Verenigde Naties na het einde van de koude oorlog werden georganiseerd en analyseerde ze grondig het ontstaan van nieuwe paradigma’s op het gebied van de internationale ontwikkelings-samenwerking en van “global governance”. Zij gaf een voordracht in het Engels met als titel “The gender perspective: a global, cultural and political norm.”

Mevrouw Peeters merkte eerst op dat de gender theory een heel complexe zaak is die moeilijker te identificeren valt dan andere ideologieën zoals het marxisme, waarvan meestal een concrete persoon en haar leer aan de basis liggen. Zij bestempelde de theorie van de gender als een “postmodern deconstructieproces” en wees erop dat de gender een concept is dat door de meeste mensen miskend is, maar tegelijk overal wordt toegepast, als een “stille revolutie” met enorme sociale, culturele en politieke implicaties.

Mevrouw Peeters schetste vervolgens de ontstaans-ontwikkeling van deze theorie, die zijn oorsprong vindt in de Verlichting en de Franse revolutie, met het begrip van burgerschap en het secularisatieproces. Het is een typisch Westers verschijnsel dat gekenmerkt wordt door een breuk tussen geloof en rede (God is geen liefdevolle Vader meer), tussen de burger en de menselijke persoon ( die geen moeder, vader, echtgenoot… meer is maar louter een individu met rechten). Op de dood van God volgt stilaan de dood van de mens.

Het begrip “gender” wordt voor het eerst in 1955 gebruikt door een Amerikaanse psycholoog en seksuoloog, John Money, om een onderscheid te maken tussen de (biologische) sekse en “het gevoel dat een individu heeft een man of een vrouw te zijn”. De oorspronkelijke grammaticale betekenis van“gender” evolueert vanaf de jaren 1960 naar een sociologische betekenis, waarbij het verwijst naar een sociaal-culturele en conventionele invulling van het man- of vrouwzijn. Het wordt iets performatiefs, een poging van de mens om zichzelf door woord en daad te scheppen. In de jaren 70 gebruiken feministen aan Angelsaksische universiteiten het begrip “gender” om de onderdrukking van de vrouw aan de kaak te stellen en een nieuw maatschappelijk model van gelijkheid te ontwikkelen, onder de invloed van Franse filosofen zoals de Beauvoir en Sartre . Hun doel is om de sociale, politieke en economische macht te herverdelen. De vrouw moet in opstand komen tegen de “slavernij van het moederschap” door het recht op contraceptie en abortus. Tegelijk worden de homoseksualiteit en alle mogelijke seksuele gedragingen actief gepromoot. Uiteindelijk gaat de “queer theory” nog een stap verder door de biologische verschillen zelf te beschouwen als sociale constructies.

Op het einde van haar voordracht sprak Mevrouw Peeters over de politieke implicaties van deze ideologie op internationaal niveau. Sinds de jaren 1990 trachten de Verenigde Naties door verschillende wereldconferenties een nieuwe globale consensus tot stand te brengen over normen, waarden en prioriteiten voor de internationale gemeenschap in de 21^ste eeuw. Daarvoor wordt een nieuw taalgebruik ontwikkeld met honderden nieuwe uitdrukkingen (duurzaamheid, reproductieve gezondheid, gender) die nooit duidelijk gedefinieerd worden, zodat ze radicale interpretaties toelaten. Al deze nieuwe begrippen zijn nauw met elkaar verbonden en leiden tot een nieuw paradigma dat aan de hele wereld wordt opgelegd.

Het colloquium werd afgesloten met een vragenronde. Daarna was er nog een lopend buffet in het studentenhuis Arenberg om aan iedereen de gelegenheid te geven om na te praten bij een hapje en een drankje.

Studiedag over secularisering van het Westen (26/2/12)

Op zondag 26 februari verwelkomde ons studentenhuis de vijfde tweetalige universitaire studiedag georganiseerd in samenwerking met Residence Bauloy in Louvain-la-Neuve en Club Narval in Brussel. Het thema was “De secularisering van het Westen (16de-21ste eeuw) en werd toegelicht door drie gastsprekers.

Prof. Etienne Montero (FUNDP, Namen) gaf eerst een “genealogie” van de secularisering weer. In een eerste deel sprak hij over het ontstaan van de positieve wetenschappen en de ontwikkeling van het kritisch denken, met grote figuren zoals Isaac Newton en Kant. Deze stromingen hebben bijgedragen tot een ideologie van de vooruitgang, waar het geloof nog slechts een (subjectieve) bijrol speelt. Het tweede deel van zijn uiteenzetting ging over de “verheerlijking van de vrijheid”, met de protestantse hervorming en de antropologie van het liberalisme. Uiteindelijk sprak Prof. Montero over de “ethos” van de moderniteit als gevolg van de samenloop tussen de idealen van de Reformatie en die van het lockiaans liberalisme. In zijn besluit legde hij ook de nadruk op de positieve effecten van dit seculariseringsproces voor het geloof.

Daarna sprak Prof. Christoffel Waelkens (KULeuven) over de relatie tussen geloof en wetenschap. De vraag was of de wetenschap als een substituut voor het geloof kan beschouwd worden.Hij sprak over het ontstaan van de moderne wetenschap die tot een nieuw begrip van de wereld leidde. Tegelijk legde hij de nadruk dat dezelfde wetenschap nooit in staat zal zijn om een antwoord te geven op de ultieme vragen en dat de natuur integendeel steeds meer raadselachtig wordt naargelang de wetenschap nieuwe “ontdekkingen” doet. Indien men ooit bijvoorbeeld de “Big Bang” zou kunnen uitleggen, zou het niet het einde zijn van de bevraging over ons heelal, maar een nieuw begin. Het gemeenschappelijke punt tussen de gelovige en de wetenschapper is de capaciteit om verwonderd te zijn over de wereld en het besef dat men nooit tot een definitief antwoord komt over de werkelijkheid en over God. Prof. Waelkens benadrukte dat het geloof geen dreiging is voor de wetenschap, maar dat de onwetendheid dat wel is.

Onze laatste gastspreker voor deze intense studiedag was de filosoof Michaël Bauwens. In zijn uiteenzetting peilde hij naar de mogelijkheden om tot een alliantie te komen tussen christendom en moderniteit. Hij begon met een reeks vaststellingen over de huidige plaats van het geloof in onze samenleving. Dan gaf hij een overzicht van de verhouding tussen geloof en filosofie doorheen de eeuwen, waarbij hij op een “ondergang” vanaf Duns Scotus tot Nietzsche wees. Centrale begrippen in zijn betoog waren “contingentie” en “rationaliteit”. Dan lichtte hij de relatie tussen geloof en experimentele wetenschappen toe. In zijn besluit benadrukte hij het verband tussen de geloofscrisis in de moderne tijd en de intellectuele ontwikkelingen in de filosofie en de wetenschap, maar dat deze ook een stimulans kunnen betekenen voor het christelijke geloof als men de verschillende onderzoeksgebieden goed met elkaar scheidt. Geloof en reden streven naar hetzelfde doel, de Waarheid, maar langs andere wegen.